Yerleşiklik kavramı, hem kambiyo mevzuatında hem de mali mevzuatta tanımlanmıştır. Çok yönlü bir yaklaşım benimsendiğinde, bankalar aracılığıyla gerçekleştirilecek ve mali bir sonuç yaratacak işlemin her iki tanım da dikkate alınarak gerçekleştirilmesi, kâr dağıtan işletme için hukuki ve operasyonel risklerin önlenmesi açısından faydalı olacaktır.

Yurt İçinde Elde Edilecek Gelir Türleri

Yurt içinde elde edilecek gelirler mali mevzuat tarafında sınıflandırılmış olup, bu sınıflandırmada gelir unsurlarının ana kolları sayılmış (ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye kazançları, menkul sermaye kazançları) ve arta kalan diğer gelir unsurları “diğer kazanç ve iratlar” denilerek tek bir başlık altında toplanmıştır.

Bu yönden yurt dışında yerleşik sayılan gerçek veya tüzel kişilerin Türkiye’de kurulu bulunan yerleşik şirketlerin tamamına veya bir kısmına sahip olmalarından ötürü elde edecekleri kâr paylarının dağıtılmasına ilişkin şirket yönetim kurulunda karar alınması gerekmektedir.

Bu kararın ardından yurt dışına dağıtıma esas kâr payı tutarının transferi açısından, işleme aracılık eden bankalara da uygulamada kambiyo mevzuatı kapsamında kontrol görevi yüklenmiştir.

Kâr payının yurt dışına transferinde bankalarca yapılması gereken, transferi yapılacak kâr tutarının geçmiş yıl kârı mı olduğu yoksa elde edilecek kâra mahsuben önceden avans mahiyetinde mi olduğunun tespitidir. Bu nedenle kâr transferine ilişkin talimatı veren işletmenin transfere esas bilgi ve belgeleri transfer öncesinde hazır etmesi, işlemin bankada yapılacak kontrol işlemlerine takılmadan gerçekleşmesini sağlayabilecektir.

Yapılacak Transferin Mahiyeti Açısından Doğacak Sorumluluk

Ülkeler kendi vergi düzenlemeleri gereğince, elde edilen gelirleri kaynağında vergilendirmeyi tercih etmektedir. Bu kapsamda işletme tarafından mali yılın sonunda elde edilen sonuçlara göre kâr dağıtımı kararı alınmışsa, dağıtılacak olan kârdan vergi payı kaynağında tahsil edilmek istenecektir.

Bu aşamada, ilgili işletmenin alınacak kâr dağıtım kararı ile yaratılacak muhasebe ve nakit akışının hazırlanması ve akabinde bankaya teslim edilecek diğer belgeler açısından işlemin banka tarafında hızla devam edilebilmesi, kâr dağıtan işletmenin hem kambiyo mevzuatı hem de mali mevzuat tarafında konuya ne kadar hâkim olduğu ile doğrudan alakalıdır. Bu nedenle de transfer edilecek kâr tutarından ötürü hem kâr dağıtan işletmenin hem de işleme aracılık eden bankanın birbirinden bağımsız olarak sorumlulukları doğmaktadır.